Operacja 'Szczepcio'

Mam takie pytanie: Czy oczekujecie od innych wdzięczności?

Robicie wszystko zupełnie bezinteresownie, czy może czekacie, aż ktoś da Wam coś w zamian?

A co w sytuacji, gdy 'rewanż' nie przychodzi?
Obrażacie się, urywacie przyjaźń, poluzowujecie nić znajomości?

A z jeszcze innej mańki: czy czujecie się zobligowani wyrażać dowody wdzięczności na każdym kroku, czy może uważacie to za oczywistą oczywistość, że jeśli ktoś może Wam pomóc, to powinien to zrobić bez jakichkolwiek warunków?

Myślę, że nie ma na te pytania jednoznacznej odpowiedzi.
Pewnie w pierwszym porywie każdy z nas odpowie, że nieeee, absolutnie.
Jaaaaa? Pomagam z czysto altruistycznej potrzeby ;)

A jak jest naprawdę?


Te parę pytań 'rzucam' Wam nie bez przyczyny.
Jestem ciekawa Waszego zdania.
Przed lub po przeczytaniu poniższego tekstu.

***

Historię o moim ciotecznym dziadku Mietku poznałam jako nastolatka.
Pamiętam jednak z dzieciństwa wizyty cioci Emilii, z jej dwoma synami.
Mimo śmierci męża - jedynego połączenia z naszą rodziną - ciotka nie zamierzała ucinać kontaktów z Polską.

Najczęściej odwiedzała nas. Nie z jakiegoś wielkiego sentymentu, ale dlatego, że mieszkaliśmy w Warszawie i byliśmy niezłą bazą wypadową w różne zakątki Polski, gdzie ciotka posiadała 'związaną krwią' rodzinę.
Może niesprawiedliwie, ale tak to widzę po latach.

W Polsce wciąż szalał komunizm, więc wizyty te były rzadkie (bo niezbyt mile widziane przez ówczesne władze).
Pamiętam jak przez mgłę właśnie te gumy do żucia (całą reklamówkę!!!) ananasy z puszki i kiwi.

I moich dwóch patyczakowatych kuzynów, którzy brali mnie za ręce i za nogi i, rozbujawszy uprzednio, rzucali na wielką sofę. Miałam wtedy pięć lat.
Następny raz ujrzałam Frania i Stasia gdy byli już wyrośniętymi, wyedukowanymi, ustawionymi życiowo mężczyznami (czyt. z własnymi domami; tak, tak kiedyś w tym kraju młodzi ludzie z dyplomem dobrej uczelni dostawali kredyt mieszkaniowy bez najmniejszych problemów, gdyż nie byli uwikłani w pułapkę dzisiejszych czasów - pożyczkę studencką).

Przyjechali zobaczyć Polskę w nowym, postkomunistycznym wydaniu, odwiedzić (rzecz jasna :)) rodzinę, oraz ... znaleźć sobie żony, jako że ciotka Emilia, była typową przedstawicielką powojennej Polonii, wyznającą zasadę, że patriotycznym obowiązkiem każdego Polaka jest chodzić do polskiego kościoła, na msze po polsku, uprawiać w ogródku ogórki na kiszone, tudzież inne warzywa i owoce przetworogenne, posyłać dzieci do polskiej szkoły, a następnie wydać je za mąż za Polaka lub ożenić z Polką.

Ciotka nauczyła się angielskiego, bo owdowiawszy młodo, nie miała wyboru i musiała przejąć - bardzo skutecznie zresztą - obowiązki głowy rodziny.
Natomiast jej mama, wciąż dzielnie się trzymająca dziewięćdziesięcioparoletnia staruszka, do tej pory nie nauczyła się języka Szekspira.

Te późniejsze wizyty wspominam naprawdę świetnie.
Ja, szesnastoletnia siksa, czułam się bardzo dowartościowana, mogąc obwozić moich 'wujków' (jak ich złośliwie nazywałam, choć oni woleli pozostać kuzynami; fakt byli braćmi ciotecznymi ... ale mojego taty :)) po Krakowach, Zakopanych, Gdańskach i Wrocławiach.
Zabierałam zawsze jakąś koleżankę i brata i hulaliśmy do woli przez pół wakacji.
Mogłam wtedy podszkolić nieco swój angielski, nie unikając jednak wpadek, jak chociażby wtedy, gdy pierwszego dnia wizyty oznajmiłam bez śladów jakiegokolwiek zażenowania, że jestem 'hot girl', przekalkowując beztrosko polskie 'Jestem gorącą dziewczyną', co potocznie rozumiane jest (a przynajmniej za moich skromnych czasów było :))) jako 'nie-zmarźluch' na angielski, gdzie oznacza ni mniej ni więcej tylko seksualnie rozbuchaną, gotową na wiele, zwolenniczkę damsko-męskich igraszek.
'Wujkowie' o włos uniknęli zakrztuszenia.

Albo innym razem, zachwycając się w kościele Franciszkanów witrażem 'Bóg Ojciec' Wyspiańskiego wyszeptałam w uniesieniu:
- This is SOMEONE for me! (myląc oczywiście zaimek 'coś' z 'ktoś')
- Gdzie?! - wykrzyknęli jednocześnie Staś z Franiem w osłupieniu, z niekłamanym podziwem nad polską szybkością podejmowania decyzji w kwestii znajdowania i aprobowania potencjalnego partnera (myśleli bowiem - zgodnie z zasadą, że głodnemu chleb na myśl - że ujrzałam na mej drodze jakiegoś powalającego z nóg młodziana :))
Im to bowiem podrywanie szło dużo bardziej opornie.

My byłyśmy w nieodpowiedniej grupie wiekowej (raczej nie szukali za żony licealistek przed maturą). Kolejne wizyty miały nieco inny przebieg.
Ciotka najczęściej przyjeżdżała do nas, każąc się mojemu tacie obwozić po wszystkich możliwych krewnych i znajomych królika, zahaczając po drodze o bazary, delikatesy (koniecznie z kabanosami), Modę Polską i obowiązkowo kawiarenkę Hortexu, naprzeciwko hotelu Bristol, gdzie pochłaniała imponujące porcje wuzetek i tortów owocowych.

Chłopaki natomiast mieli poumawiane wizyty u poznanych przez 'agencje zgubionych serc' kandydatki, z którymi prowadzili owocną korespondencję między jedną, a drugą wizytą w kraju przodków. Stasio pisywał też ze mną przez parę ładnych lat - w celu ćwiczenia polskiego, co by 'prawdziwa' korespondencja nie wypadała zbyt blado. I zawsze mnie zdumiewał kończąc swój list podpisem:
Love
S.
xxx
Dopiero po latach załapałam, że te trzy krzyżyki to nie znak analfabety, ale angielskie 'całuski' (kiss, kiss, kiss :)))

Podczas tych 'postkomunistycznych' wizyt, gdy mój tato robił za osobistego szofera, przewodnika, kaowca i wodzireja w jednym, moja mama-naukowiec robiła za kucharkę i sprzątaczkę, pichcąc obiadki według klarownych instukcji cioteczki ("Rosołu nie tykam!").
Nie cierpiała tego szczerze (gdyż gotowanie nie było dla niej czynnością wartą większego zachodu, choć była w tym dobra), na równi z przywożonymi przez ciocię prezentami w postaci niegustownych ubrań z przeceny (lub wręcz second handów), jak i całych tych wieczornych 'nocnych rodaków rozmów', które sprowadzały się głównie do opowiadania, jak to w Anglii jest sielsko-anielsko.
No ale czego się nie robi z miłości :)))
A mama wiedziała, że dla mojego taty więzi rodzinne, choćby tak cienką nitką szyte, były ekstremalnie ważne.

Dalsza część historii jest już tak nudna (i przewidywalna), że nie zamierzam jej ciągnąć w nieskończoność. Z kronikarskiego obowiązku dodam tylko, że Stasio, po trzech latach nieudanych poszukiwać znalazł żonę ... w polskim kościele, w swoim rodzinnym miasteczku (Polkę, a jakże, odwiedzającą swoją rodzinę) z którą w zgodnym stadle żyje po dziś dzień.
Franio (tak, tak, nazywany wciąż zdrobniale mimo swoich prawie sześciesięciu (!) lat) natomiast został starym kawalerem, toczącym swe życie u boku ciotki Emilii.

Cóż mnie jednak naszło na odgrzebywanie tej rodzinnej historii?
I jak się to ma do zadanych we wstępie pytań?
Postaram się sklecić to w sensowną całość.

Otóż zawsze mnie zastanawiało to, że ciotka Emilia ani razu - właśnie w ramach wdzięczności lub podziękowania za kilkakrotną gościnę - nie zaprosiła moich rodziców do Anglii (która przecież takim rajem na ziemi była).
Oni, co prawda, nigdy nie mieli z tego powodu żadnych pretensji, ale myślę, że byłoby im najzwyczajniej w świecie miło.
Może ciotka myślała, że będzie musiała zasponsorować im bilety?
Ale przecież odkąd my zamieszkaliśmy na Wyspach Szczęśliwych i ciotka wiedziała, że rodzice odwiedzają nas przynajmniej dwa-trzy razy do roku, nie kosztowało jej to nic, rzucić niezobowiązujące:
To może wpadlibyście na dzień-dwa?
 
Nigdy. Ani razu. Nawet kurtuazyjnie.
Ok. Nie rozumiem tego, ale przyjmuję do wiadomości. Może miała jakieś powody ...

Całkiem niedawno, w czasie jednego z rodzinnych zjazdów 'zgadało się', że mój tato nigdy nie miał okazji poznać drugiego brata swojej mamy - wujka Szczepcia.
Plotka rodzinna głosiła, że żona Angielka nigdy nie chciała go puścić do Polski (swoją drogą nie wyobrażam sobie, żeby można było tak postąpić). Od słowa do słowa, w ferworze porządkowania historii rodzinnych, na fali sentymentu zapadła spontaniczna decyzja:
Jedziemy do Anglii poznać wujka Szczepcia, ostatniego żyjącego krewnego babci Kazi!
Jest tyle pytań, na które chce się znaleźć odpowiedzi!
Tyle białych plam w historii rodziny, które szczególnie mój tato zapragnął zapisać.

Machina potoczyła się bardzo szybko. Wujek Szczepcio został postawiony przed faktem dokonanym (z czego się zresztą niebywale ucieszył), bilety zakupione, plan wizyty sporządzony.

Było tylko jedno 'ale'. Samolot lądował w Liverpool, 60 km od Lancaster, gdzie mieszka i wujek Szczepcio, i Staś, i Franio, i ciocia Emilia.
Mój tato zadzwonił do Stasia, z pytaniem, czy mógłby ich przywieźć z lotniska.
Bo nigdy nie podróżował sam po Anglii, bo zna angielski tylko w stopniu podstawowym (= parę zwrotów+niemiecki+ręce), bo owszem, mogliby wypożyczyć samochód, ale to jednak nie ta strona drogi, no i co tu się oszukiwać, wydatek na polską kieszeń spory.

Odpowiedź brzmiała: Nie, bo musiałbym wziąć dzień wolnego.

Rozumiem, że wizyta nie była zapowiedziana pół roku wcześniej.
Rozumiem, że każdy może mieć swoje plany.
Rozumiem, że nie każdy lubi jak mu się ktoś nagle (a faktycznie było to 'nagle' - zaledwie z tygodniowym wyprzedzeniem) wprasza w życie (nie myślcie przypadkiem, że do mieszkania; tato wykupił nocleg w hotelu).
Rozumiem, że po trzydziestu latach w jednej instytucji, będąc szanowanym i cenionym pracownikiem wzięcie jednego dnia urlopu jest 'koszmarnie' trudne.
Rozumiem, a przynamniej staram się zrozumieć, że każdy ma prawo powiedzieć NIE.

Ale przyznam szczerze, że mi by coś takiego nie przyszło do głowy.
Nie przyszłoby mi do głowy nie przywieźć kogoś z lotniska, nie przenocować go u siebie przez dwie (!) noce.
'Kogoś' ...

Mój tato jest tak zemocjonowany spotkaniem z wujkiem Szczepciem, że się tym w ogóle nie przejął. A przynajmniej nie pokazał tego po sobie.

Ale ja siedzę z rozdziawioną paszczą już od zeszłej niedzieli ...

Ps. Dla porządku i dla (wątpliwego, bo wątpliwego, ale jednak) 'smaczku' dodam, że w miesiąc po wizycie wujek Szczepcio zmarł.

niedziela, 23 czerwca 2013