bogom wybaczamy wiele

Przez prawie rok mojego życia, przez koszmarnie ciężki i zagmatwany rok mojego życia, środę i piątek rozpoczynałam w środku nocy, o czwartej trzydzieści, by już kwadrans po piątej tłuc się pociągiem kolejki podmiejskiej do wymarzonej wywalczonej pracy.
Jedynej, którą po latach wojny podjazdowej łaskawie mi się zaoferowano.
Z mroźnej mgły poranka wyłaniał się widok lokalnego wysypiska śmieci, a monotonny ruch wielkich szczypców przewalających co większe kawałki metalu umilał czekanie na pociąg.

Dodatkową rozrywką było sprawdzanie (w ramach świeżo nabytej nerwicy natręctw) listy obecności stałych pasażerów.
Trójka Polaków (dżins, wąs i plecaczek) była zawsze przede mną. Rosjanka z przerysowanym makijażem, rozmawiająca na cały regulator przez komórkę wkraczała tuż po mnie. Były też dwie Chinki konsumujące swe imponujące zapasy jedzenia na dworcowej ławce, zamknięty w świecie ipoda Jamajczyk i drzemiąca z otwartą buzią Hinduska. W ostatniej chwili, czasami w 'zbyt ostatniej', wpadała młoda dziewczyna, z rozwianym włosem. I nie myślę, że całowała przysłowiową klamkę w ramach hipsterskiej mody na ... gonienie się z metrem (obejrzyjcie tu).
Raczej przegrywała z czasem i kuszącym ciepłem łóżka.
 
Aż pewnego dnia pojawił się ON.
Najpierw zobaczyłam 'wchodzący po schodach' przód kolarzówki. Później pojawił się kask rowerzysty, jego ramię podtrzymujące z lekkością sprzęt na jednym barku, sportowa koszulka (z krótkim rękawem, niezależnie - co zaobserwowałam już później - od aury) i spodenki. Też krótkie.
A spod spodenek wyrosły metalowe nogi w modnych adidasach.
Dwie skomplikowane technicznie maszynerie.
Zespół śrubek, zawiasów i wkrętów do zadań specjalnych.
Popis konstrukcyjnego geniuszu pozwalający nie tylko na niezdarne podpieranie się protezą, ale WCHODZENIE PO SCHODACH na dwóch sztucznych nogach.
I na JAZDĘ NA ROWERZE!

Tylko resztka przyzwoitości powstrzymywała mnie przed bezczelnym wgapianiem się w posiadacza tak spektakularnych nóg :)
Dla mnie był bohaterem, człowiekiem rzucającym wyzwanie samemu sobie, niepełnosprawności i ludzkim ocenom. Kimś, komu okoliczności nie przysłaniają celu.

Walczyłam z nieodpartą potrzebą zagadania do niego.
Ale po pierwsze nie wiedziałabym, co powiedzieć, a po drugie, odarłabym tę cała sytuację z magii, traktując go jako ... kogoś specjalnego. A miałam wrażenie, że on właśnie chciał pozostać częścią tłumu, a nie być 'innym'.

A było to parę lat przed paraolimpiadą w Londynie i przed tym, kiedy zbiorową wyobraźnią zawładnął Oskar Pistorius.
Nie było wtedy jeszcze słychać o 'dwudziestoczteronogich modelkach', a moje wyobrażenie o możliwościach funkcjonowania osób niepełnosprawnych w przestrzeni publicznej ukształtowane było polskimi realiami.

Ale nie o niepełnosprawności dziś będzie (a i wyżej opisany pan ma - jak na mnie przystało - raczej luźny związek z wątkiem głównym :)).
Choć to nikt inny jak właśnie Pistorius zasiał w mej głowie ziarno, które zaowocowało tym wpisem.

A właściwie jego uśmiech.
Bałamutny uśmiech chłopca.
Urzekający, niewinny uśmiech sportowca, który biegł po medal na swych gepardzich, elastycznych nogach z włókna węglowego
Porywający uśmiech człowieka, który miał wszystko: laury osiągnięć, uwielbienie tłumów, luksusy, zwycięstwo we krwi, geny sukcesu oraz przywilej bycia ikoną.
Rozbrajający uśmiech mężczyzny, który zabił swoją narzeczoną.

Oglądałam swojego czasu dokument na temat procesu Pistoriusa i okoliczności, w jakich zginęła Reeva Steenkamp.
BBC z klasyczną powściągliwością, ale też rzetelnością starała się dociec, co naprawdę stało się owego wieczoru.
I ze ściśniętym sercem słuchałam wyjaśnień Pistoriusa, że się pomylił, że myślał iż broni ukochaną przed włamywaczami.
Bo z każdym słowem się pogrążał.
Bo brnął w absurd głupich usprawiedliwień, że niby nie zauważył, że Reevy (którą rzekomo miał ochraniać) nie ma w łóżku, że w panice wielokrotnie przestrzelił na oślep drzwi łazienki, gdzie miał się zadekować napastnik (a przecież wystarczyło zadzwonić po policję lub chociażby wyjść z domu - skoro 'wróg' był niewidzialny i nienatarczywy).
Bo choć widać było, że autentycznie żałuje tego, co się stało i rozpacza po stracie, to - po wysłuchaniu zeznań świadków - coraz bardziej oczywiste stawało się to, że Pistorius zabił, bo ... chciał zabić.
W danym momencie, ogarnięty szałem, omotany nieposkromionymi emocjami, ślepy z nienawiści i rozpaczy, że Reeva chciała od niego odejść strzelił, jakby chciał zabić niechcianą przyszłość.

Było mi go autentycznie szkoda, bo pogrążał nie tylko siebie.
Tym jednym (choć podobno nie jedynym) wybuchem nieokiełzanej złości zabił mit.
Pogrzebał symbol. Zniszczył wszystko, co budował z takim trudem.
Zmiótł z piedestału ideał, do którego zaczęli nieśmiało dążyć inni niepełnosprawni.

Na równi (tak myślę) z Oscarem chciałam, by cofnął się czas, by wyrwał mnie z koszmarnego snu.
A jednak sen trwał. A raczej pozostała smutna jawa, przygnębiająca rzeczywistość, w której rodzice Reevy musieli zacząć oswajać się ze śmiercią jedynej córki.
I smutne oczy matki, w których nie było nienawiści, a tylko przejmujący żal.
I łzy ojca, który musiał pochować swoje własne dziecko.

Dotykało mnie to oczywiście symbolicznie - nie płakałam po nieznanej mi modelce, ale po tym właśnie symbolu sukcesu, który tak niefrasobliwie dokonał samospalenia, zamiast dostarczać mi niezapomnianych wzruszeń i motywować swoją postawą.

Aż pewnego dnia zobaczyłam, jak jedna z moich znajomych na facebooku 'lajknęła' stronę 'Support for Oscar' i doznałam chyba jeszcze większego szoku przeglądając zawartość strony i czytając komentarze pod zdjęciem uśmiechniętego Pistoriusa.

 

Że piękny, że sexy, że ach i och serduszka damskie biją mocno na sam widok ...
I jeszcze te wyrazy żalu, że taki nieszczęśliwy, niesprawiedliwie osądzony.
A przecież każdemu z nas mogło się coś takiego wydarzyć. Walczmy o zmycie z niego plamy mordercy. Jeśli już trzeba, niech będzie przynajmniej nieumyślne zabójstwo.
Miałam wrażenie, że jeszcze chwila, a ktoś napisze: Uwolnić Oskara! Szkoda, by się takie ciacho marnowało w więzieniu!

Jak się okazuje, bogom, bożyszczom, idolom jesteśmy w stanie wybaczyć wiele.

Niedawno przez angielską prasę przewinęła się dyskusja, poparta petycją podpisaną przez 15 tyś. fanów, czy Ched Evans (jakiśtam piłkarz, czy cholera wie kto - dowiedziałam się o jego istnieniu przeglądając nagłówki prasowe) ma prawo powrócić do gry w piłkę, po tym jak zgwałcił kelnerkę.
Taki utalentowany zawodnik miałby siedzieć na ławce rezerwowych?! Przecież odbębnił połowę wyroku! A poza tym, to panienka była tak pijana, że pewnie i tak nie pamięta.
Evans rozgrzeszony!

Nie dopuszczamy do siebie myśli, że ci, którzy są na piedestale, którzy - jako utalentowani, stanowiący dla nas, szaraczków, niedościgniony wzór nadludzie - mogą dopuszczać się wykroczeń czy zbrodni. Nasz mózg nie chce połączyć aktora z pedofilią, malarza z malwersacją, dziennikarza z perwersją czy sportowca z morderstwem.
Te słowa odpychają się jak magnesy o takich samych biegunach.
Szukamy usprawiedliwień, wynajdujemy dowody ich niewinności, wybaczamy awansem.

Inicjatorem wpisu był Pistorius, a czarę przelał Clarkson.
Clarkson był kolejnym gościem, który mnie ni ziębił, ni grzał.
Obejrzałam parę odcinków Top Gear razem z synem. Kątem oka jedynie, jako że dla mnie samochód musi spełniać tylko dwa warunki: jeździć bezawaryjnie i mieć ładny kolor :)
Nie zdążyłam więc wyrobić sobie zdania na temat bucowatości głównego prowadzącego.
Jednak gdy świat ogarnęło zbiorowe szaleństwo na wieść, że pan Clarkson mógłby wylecieć na amen* z programu (ba, nawet z BBC) za pobicie i nabluzganie producentowi, nie mogłam się oprzeć przyjrzeniu się temu zjawisku bliżej.
I okazało się, że znowu to samo!
Zamiast krytyki - 10 'genialnych' tekstów. Co z tego, że prymitywnie podsycających najgorsze stereotypy?
Zamiast potępienia chamstwa i megalomanii - spazmy i wieszczenie końca epoki.
Zamiast poparcia dla niezłomnej postawy szefa BBC własnoręcznie mordującego kurę znoszącą bądź co bądź złote jajka - protesty i petycje.
Co innego, gdyby był to polityk czy jakiś szeregowy nauczyciel, kaznodzieja czy prokurator.
Tych byśmy byli gotowi rozszarpać na kawałki w imię obrony świętych wartości.
Dostarczycielom igrzysk musimy natomiast wybaczać wiele.
Dla naszego własnego przecież dobra.

Ciekawe, jak bardzo zmieniają się nam standardy moralne, jak biel miesza się z czernią, gdy oceniamy przez pryzmat talentu, popularności, czy wyglądu.
Jak ferujemy wyroki nie w oparciu o literę prawa, ale o osobiste preferencje czy antypatie.

Gdzie zatem leży granica, po przekroczeniu której i 'bogowie' spadają z piedestałów?

I jak potrafimy ją sobie sami w głowach przesuwać, by pasowała nam do sielankowej układanki?

Pamiętam, jak przeżyłam swój pierwszy (nastoletni) szok, gdy odkryłam, że jeden z moich ukochanych aktorów rozwiódł się z żoną. Taki uduchowiony, taki przystojny, tak romantycznie poruszający publikę swoimi rolami. Czyż nie powienien wieść także idealnego, błogiego życia?! Jak on śmiał tak mnie rozczarować?!
Rozwód jednak szybko poszedł w zapomnienie, okazał się bowiem 'zbrodnią' popełnioną jedynie przeciwko mym naiwnym, młodocianym wyobrażeniom o związkach damsko-męskich.
 
Ale z Polańskim wciąż mam problem.
Bo przecież ofiara mu przebaczyła.
Bo sprawa uległa przedawnieniu w świetle polskiego prawa.
Bo takim dobrym reżyserem jest.

I ładny uśmiech ma ...

______________________________________________________________________________

* Trochę mi się obślizgnął ten komentarz w czasie i musztardą po obiedzie zajechał, ale to wszystko wina 'hormonów' ;)

A Jeremy podobno już znalazł nową (że tak połączę dwa "końce epoki" :))

piątek, 3 kwietnia 2015